2013 op Zuidelijk Halfrond

[vinejo]

Oogst 2013 op het zuidelijk halfrond

De oogst 2013 op het zuidelijk halfrond heeft over het algemeen goede tot zeer goede resultaten opgeleverd. Een overzicht van de resultaten in de vijf belangrijkste landen in dat deel van de wereld plus Brazilië.

Australië
‘Klein maar fijn’ typeert de Australische oogst 2013. Zowel het beperkte volume als de concentratie van het fruit is te danken aan droogte in grote delen van het zuidoosten van het land waar het leeuwendeel van de wijn vandaan komt.

South Australia (o.a. Adelaide Hills, Barossa Valley, Coonawarra, McLaren Vale, Limestone Coast, Clare Valley en Eden Valley) kende een van de vroegste en kortste oogsten in jaren dankzij het warme en droge weer tijdens het groeiseizoen. Aan het begin daarvan hadden warmte en een tekort aan neerslag al voor een lage opbrengst gezorgd, terwijl zich later nog een paar hittegolven voordeden. In Barossa zorgde dit voor 30 tot 50 procent minder opbrengst dan normaal. Koelere gebieden als Adelaide Hills en Coonawarra hadden daar minder last van. Half februari begon de pluk na al weer een hittegolf. Door de droogte verkeerde het fruit in perfecte conditie en door de lage opbrengst was dat ook nog eens heel geconcentreerd bij zowel witte als blauwe rassen.

Voor Victoria (o.a. Yarra Valley en Mornington Peninsula) gaat een vergelijkbaar verhaal op. Ook hier was het na twee koele en natte jaren warm en droog en viel de oogst klein maar volledig rijp uit. Door de parallelle rijping van diverse rassen moest tussen half februari en half maart ongeveer alles tegelijk geplukt worden, wat onvermijdelijk voor de nodige organisatorische hoofdbrekens zorgde. Grote winnaar lijkt de shiraz te zijn geworden met cabernet sauvignon als runner up.

Western Australia (o.a. Margaret River) is altijd een geval apart, ver weg van de rest. Minder geplaagd door de hittegolven, maar wel met last van buien tijdens de bloei. En daardoor ook opgezadeld met een kleinere opbrengst bij witte rassen als chardonnay. Blauwe rassen als cabernet hadden dit probleem niet. De pluk begon op 15 februari onder ideale omstandigheden na een warme, droge zomer zonder extremen. Zowel bij wit als rood is de kwaliteit uitstekend.

Nieuw-Zeeland
Makkelijk was het niet overal, maar uiteindelijk kan iedereen in Nieuw-Zeeland tevreden zijn met de oogst 2013. Op het North Island (o.a. Gisborne, Hawke’s Bay en Martinborough) was sprake van een valse start met nogal wat strenge nachtvorst. Gevolg: plaatselijk een fors lagere opbrengst, met name van chardonnay. Verder was er weinig reden tot klagen met een mooie, lange zomer, een van de warmste en droogste sinds tijden. De pluk begon half maart, iets vroeger dan gewoonlijk. Omdat het niet regende en de druiven kerngezond waren, was geen haast nodig. De kwaliteit lijkt over de hele linie uitzonderlijk te zijn met concentratie, fruit, rijpheid, structuur én goede zuren.

Ook het South Island (Marlborough, Canterbury/Waipara, Central Otago, Nelson) profiteerde van een stralend mooie zomer. De gevolgen van de nachtvorst in Central Otago waren beperkt. Na het koele voorjaar volgde een lange periode met warm en uitgesproken droog weer. Ziekten deden zich daarom niet voor, maar wel rijpten de druiven vrijwel gelijktijdig. Als gevolg van die homogene rijping was de oogst heel gecomprimeerd, d.w.z. dat de op 21 maart gestarte pluk in plaats van de gebruikelijke drie tot vier weken nu in slechts iets meer dan twee weken uitgevoerd moest worden. Dit zorgde onvermijdelijk voor een grote logistieke uitdaging bij de verwerking van al het tegelijkertijd binnen komende fruit. Al te laat plukken is zeker bij sauvignon geen optie. Wie toch wachtte tot de tweede helft van april kreeg het deksel op de neus in de vorm van zware regen. Over het algemeen was de kwaliteit zeer goed en wat rijper dan in 2012. Behalve sauvignon en pinot noir deed ook de sterk opkomende pinot gris het goed. In totaal werd 345.000 ton druiven geoogst, 28% meer vergeleken met de karige oogst 2012 en 5% meer dan in 2011. Ieder jaar een nieuw record heeft Nieuw-Zeeland niet meer nodig na de ontnuchterende overschotten en gedwongen prijsverlagingen van enkele jaren geleden. Om aan de huidige, herstelde vraag te voldoen was echter wel meer volume nodig dan in 2012. Dat volume is in 2013 gekomen in combinatie met uitstekende kwaliteit. Precies wat men zo graag wilde.

Argentinië
In Argentinië was de oogst 2013 een kwestie van lange adem. In Mendoza werden de laatste druiven bijvoorbeeld pas op 5 mei geplukt. De late pluk was een uitvloeisel van het lange en voor Argentijnse begrippen overwegend koele groeiseizoen dat een lange hangtijd noodzakelijk én mogelijk maakte. Het resultaat is zowel kwantitatief als kwalitatief uitstekend. Dankzij de nodige neerslag en afwezigheid van vorst in het voorjaar verliep de fruitzetting voorspoedig, terwijl de hagelschade in Mendoza beperkt bleef. Na aanvankelijke warmte trad een periode van koelte in. Vlak voor de oogst steeg het kwik om half maart juist weer te dalen. Vandaar die vertraging in de rijping. De pluk begon met een gemiddelde achterstand van twee weken op de normale data begin maart en duurde behoudens een paar late uitschieters tot medio april. Omdat zich geen noemenswaardige meteorologische problemen voordeden, steeg de opbrengst met bijna een kwart ten opzichte van 2012 en kwam uit op 640.000 ton. Het koele groeiseizoen en de koele nachten tijdens de rijping waren zondermeer gunstig voor de kwaliteit van de druiven. Ze hadden minder alcohol en meer zuren dan normaal bij een goede aromatische intensiteit en in het geval van de blauwe een fijne tanninestructuur. Een interessant gegeven voor Malbec uit Mendoza, het onbetwiste uithangbord voor Argentinië, is de lagere pH en bijgevolg hogere zuurgraad dan normaal. In plaats van 3.7 tot 3.8 bedraagt die in 2013 3.5 tot 3.6, ondanks de lange rijping tot ver in april. Het zal de drinkbaarheid van de wijnen ten goede komen. Behalve Mendoza deden ook andere Argentijnse gebieden als San Juan, La Rioja, Salta, Rio Negro, Neuquen en La Pampa het uitstekend.

Chili
Evenals in buurland Argentinië was het groeiseizoen 2012-2013 in Chili heel koel, van begin tot eind, misschien zelfs wat te koel. Zodoende voltrok de rijping zich traag, wat voor gemengde resultaten zorgde. Behalve door koelte werd het groeiseizoen ook bepaald door zware regenval in december die zich vooral in de meest noordelijke en meest zuidelijke gebieden liet voelen. In het droge hoge noorden, zoals de Valle del Limarí, welkom. In het diepe natte zuiden, zoals Bío-Bío, een stuk minder. Het effect ervan kon tweeledig zijn: een verdere vertraging van de groei en de ontwikkeling van plantaardige aroma’s. Door de koele omstandigheden begonnen diverse producenten pas drie weken later dan normaal met plukken. De oogst duurde van medio maart tot eind mei. Vroeg rijpende witte druivenrassen in ‘koele’ gebieden als Casablanca hadden de nodige moeite om volledig rijp te worden, met voorop sauvignon blanc. Doorslaggevende kwaliteitsfactoren hierbij waren een beperkt rendement en een doordacht beheer van de bladwand – lees: ontbladeren om zo veel mogelijk van zonlicht te profiteren. Meer reden tot opgetogenheid hebben laat rijpende blauwe rassen geboden. Vooral cabernet sauvignon en carmenère, allebei met een lange hangtijd, presteerden naar volle tevredenheid. Net als de Argentijnse malbec hebben ze elegante, levendige en aromatische wijnen opgeleverd met minder alcohol en tannine dan doorgaans het geval is.

Brazilië
Rijzende ster Brazilië, waarvan de voornaamste wijngebieden in de zuidelijke deelstaat Rio Grande do Sul te vinden zijn, kende in 2013 een vroege pluk, 10 tot 20 dagen eerder dan normaal. De reden hiervoor was een zachte winter en een atypisch warm voorjaar. De vroege rijping en pluk zijn met name voor producenten van witte en mousserende wijnen bijzonder gunstig geweest. Andere opvallende verschijnselen waren de betrekkelijk geringe neerslag in november en de grotere hoeveelheid zonneschijn in november, december en januari. Door deze combinatie van factoren was de druk van schimmelziekten een stuk lager dan normaal. De opbrengst in 2013 ligt iets onder die van 2012, maar de daling doet zich hoofdzakelijk voelen bij de voor de Europese markt totaal irrelevante Amerikaanse rassen.

Zuid-Afrika – Recordvolume, prima kwaliteit
Voor Zuid-Afrika betekende de oogst 2013 niet alleen de grootste uit de geschiedenis, maar ook een van hoge kwaliteit. Met een opbrengst van ongeveer 1,5 miljoen ton, een kleine 5 procent boven het recordjaar tot nu toe 2008 en 5,5 procent meer dan in 2012. De mate waarin er meer is geproduceerd varieert nogal per regio. In Stellenbosch en Paarl gaat het maar om een paar procent, terwijl Robertson zelfs gelijk bleef. De grote volumes komen vooral uit regio’s waarvan de naam maar zelden op etiketten te zien is: Breedekloof, Worcester, Oranje Rivier en Olifants Rivier.

De basis voor de grote opbrengst werd gelegd door een winter met veel neerslag en de juiste condities tijdens het voorjaar. Weliswaar begon het seizoen laat en langzaam, maar de vooruitzichten bleven goed dankzij een warme en droge zomer. Door de warmte in december werd de achterstand in rijping grotendeels goedgemaakt. In van nature droge gebieden als Swartland werd dat als positief gezien. Men heeft de warmte(stress) daar liefst zo vroeg mogelijk met een beetje neerslag voor de oogst. De Swartlanders zijn ditmaal op hun wenken bediend. In februari en maart viel er aan de hele Kaap af en toe wat regen, maar bij goed wijngaardbeheer had dit geen gevolgen voor de rijping. Regen halverwege de pluk rond Pasen dreigde wel even roet in het eten te gooien. Selectief plukken was een optie, nog even geduld uitoefenen de andere. Dat geduld werd beloond met mooi weer en optimaal rijpe druiven. Men is het er in Zuid-Afrika wel over eens dat succes in 2013 niet vanzelf kwam. Opmerkelijk is de overeenkomst met Australië in die zin dat veel druiven nagenoeg gelijktijdig rijp waren. Zij het wel na een langere rijpingsfase die meer in lijn was met die in Zuid-Amerika. Anders dan in Chili laat de kwaliteit van de vroege witte rassen als sauvignon en chardonnay weinig te wensen over. Ze zijn allesbehalve schraal. Laat rijpende rode zoals cabernet sauvignon vallen ook in Zuid-Afrika op door hun elegantie dankzij een lange hangtijd. Pinotage zou dit jaar zeer geslaagd zijn en opvallen door intensiteit in kleur en smaak.


Door: René van Heusden