Grand cru: 4 druivensoorten

[Jean]

Hallo,

Voor mijn paper in het kader van de aspirant sommelier opleiding te Brussel ben ik bezig met de bespreking van de vier druivensoorten (muscat, gewurz, pinot gris en riesling) die toegelaten zijn tot het verkrijgen van de grand cru status (een uitzondering van sylvaner in de grand cru Zotzenberg terzijde).

Weet iemand precies waarom slechts deze vier zijn toegelaten? Het zou me een hele stap vooruit helpen.

Op mijn laatste trip naar de Elzas in februari ben ik in ieder geval niet veel wijze geworden. De ene wijnboer zei dat het eerder historisch was, de andere zei dat het vooral om de bewaarcapaciteit van de druiven gaat.

Ik heb al wat mails gestuurd naar wijnboeren en naar officiële instanties, doch zonder resultaat. Enkel domaine Agapé heeft geantwoord:
"Le Grand Cru est limité à 4 cépages pour des raisons de simplicité de l’offre (qui est déjà assez compliquée !)

Le pinot noir n’y est pas parce qu’il ne s’est développé que les dernières années. Le Sylvaner et le Pinot blanc eux sont considéré comme « plus simple »

et plus productif.

Aujourd’hui nous choisissons 3 cépages parmi les 4 et nous recommandons les plus adaptés.

Dans le Schoenenbourg nous recommandons le Rieling (85% des Plantations) mais le Gewurz et le Pinot gris sont autorisés.

Les raisons de ce choix sont basés sur la qualité, la constance et la typicité des vins produits.

Le Sylvaner expression 2012 est situé sur le Grand Cru Osterberg. Nous sommes sur la partie haute de l’Osterberg où ce cépage était répandu dans les années 60.

De nos jours beaucoup de ces Sylvaner ont été remplacé par les cépages Pinot (surtout gris)

J’espère avoir répondu à vos questions. N’hésitez pas si besoin."

Als iemand de echte reden weet, laat gerust iets weten. Eeuwige dank zal uw deel zijn.

Jean

[peter]

Jean ,

in Elzas zijn er dingen die beslist worden omdat ze nu eenmaal zo zijn en geweest zijn. Maw. dit is een zeer traditionalistische regio met gewoontes die moeilijk te doorbreken zijn.
De beslissing om grand cru's in leven te roepen was de zoektocht naar meer kwaliteit, en vooral om meer commerciële reputatie te creeëren. Werkgroepen werden in leven geroepen oa onder leiding van Hugel. doch al snel discussies tussen de wijnmakers, dorpen omtrent wie wat zou krijgen. Elk dorp moest een grand cru bezitten en Eguisheim mocht er niet meer hebben dan Ribeauvillé. In verschillende fasen is men gekomen tot de huidige 51 Grand Cru's.
De eerste was de Schlossberg in 1975 ( in feite de achtertuin van Theo Faller). Er bleef discussie rond de spelregels van de grand cru's ( opbrengst, afbakening , mono of mulitcepage...) waardoor tot op heden wijnmakers zoals Hugel, Beyer en Trimbach hun GC cuvés onder andere namen op de markt brengen ( jubilé, comtes d' eguisheim)

De grote lichting GC's is dan in 1983 en 1992 eraan toegevoegd. Kaefferkopf in 2007.

Alleszins is de regelgeving met haken en ogen : de pfersigberg in eguisheim is geen eenduidige ondergrond, maar een mogelijke opslitsing gaf de kans aan Eguisheim om 3 GC's te hebben ....
De Steinert in Pfaffenheim bevat veel kalk en stenige ondergrond, in feite beter voor riesling maar er was nu eenmaal pinot-gris en gewurztraminer aangeplant omdat die wijnen krachtiger leken .....en beter verkochten
De GC mandelberg in Mittelwihr : goed maar in feite geen GC waardig, net zoals de Frankstein in Dambach-la-villé, of de marckrain in Bennwihr. Maar ja elke gemeente moet een GC hebben...

Idem dito ( en nu kom ik tot je vraag) rond edele rassen. Cepages als pinot blanc, Sylvaner stonden vooral in de vlaktes en wat onbestemde ondergrond aangeplant en maakten dus weinig kans om mee opgenomen te worden. Dit zou de reputatie van de wijnen schaden. Enkel de zogezegde edele druiven die in de pers hoger aangeschreven staan maakten dus kans. Pinot Blanc zit vooral in de cremants. Sylvaner werd als basiswijn gemaakt met hoge rendementen en dus banaal of verdween in Edelzwicker. Het zou dus commerciële zelfmoord zijn om dit te gaan cultiveren als GC druiven.
een gemiste kans want je vindt wel degelijke boeiende varianten op de GC wjingaarden. Ik denk hierbij aan Josmeyer met een Auxerrois H ( van de Hengst GC, een terroir met mergel en sediment) , of de Auxerrois K bij Kientzler . Auxerrois is echter niet de toekomstdruif in de Elzas met opwarming van de aarde. Vooral de Sylvaner mist opportuniteiten want er staan nog oude aanplant op grand Cru wijngaarden die prachtige wijn oplevert. Een voorbeeld is de Sylvaner Z van de Gc Zinkoepfle van P Kubler , een droge minerale wijn. Dit laatste tot wanhoop van de wijnmaker die zegt dat hij deze wijn gewoon niet verkocht krijgt omdat er ...sylvaner op staat.

Er zijn nog enkele pinot blanc op interessante terroirs aangeplant maar hier zou een premier cru appelatie ook soelaas bieden. Meestal blend men vanuit verschillende wijngaarden om een passe partout wijn van te maken, die vlot wegdrinkt en niet te duur is.


conclusie: de reden is commercieel opportunisme, " omdat het zo is" en geen durf om op lange termijn te kijken.

Men beseft wel dat men in eigen voeten aan het schieten is , want mits gecontroleerde rendementen is men ook in Elzas in staat op bepaalde terroirs boeiende Pinot Noirs te maken die kunen wedijveren met de overburen uit Baden of de verre buren van Bourgogne. Vorbeeld is de Pinot Noir uit de GC vorbourg , clos st landelin van Rene Muré of de PN bollenberg van Zusslin ( de bollenberg is by the way geen GC) uit Orschwihr , of de clos de la faille van A mann ==> clos de la faille is aansluitend op de GC Hengst. Veel wijngaarden in de Elzas bevatten Kalk, het moet dus mogelijk zijn om daar pinot noir groots te laten worden ...

[Filip Ragolle]

Citaat: Peter,
Toen ik deze vraag las moest ik direct aan jou denken als Elzas encyclopedie.
Filip

[FRANCISPICCART]

Ik wilde juist een reactie plaatsen met ongeveer dezelfde inhoud als Peter. Hij was echter iets vlugger dan ik en hij heeft dat wel knap uitgelegd. Waarom juist die vier en geen pinot blanc of sylvaner? Omdat je met die strengere regels zit ivm rendementen, natuurlijk alcoholgehalte, geen toegelaten chaptalisatie, manuele pluk,.... En je komt er dikwijls niet met de niet-toegelaten cépages. Uiteraard zullen er wel uitzonderingen zijn zoals de Pinot Noir op de Clos Saint Landelin van René Muré (wat inderdaad een prachtige wijn is). Maar in Frankrijk is men toch sterk in het creëren van uitzonderingen en men zal de regels nog wel enkele keren aanpassen en nog wat decreten uitbrengen. Nu mag Grand Cru zelfs ook voor assemblages van nobele cépages op de terroirs van Altenberg de Bergheim en de Kaefferkopf.

In bijlage nog enkele interessante tekstjes imv de regelgeving en de polemiek.

[vinejo]

Dank, Peter en Francis voor de bijzonder interessante uitleg!

Voor wat betreft de sylvaner op GC hellingen, daar wil ik graag de sublieme sylvaner van Agapé aan toevoegen. Amper 7 euro op domein...

[Fre]

(23-05-2015 06:17 PM)vinejo schreef:  Dank, Peter en Francis voor de bijzonder interessante uitleg!

Voor wat betreft de sylvaner op GC hellingen, daar wil ik graag de sublieme sylvaner van Agapé aan toevoegen. Amper 7 euro op domein...

Eind augustus ga k er waarschijnlijk weer koersen (in de Vogezen dan). Moet hier wel 's langsgaan. Hetgeen ik er van dronk was allemaal top!

[peter]

Fre
moet je zeker nog eens doen , daar eens gaan fietsen
Aanrader : klim van de petit ballon vanuit wasserbourg : het laatste stuk is van het mooiste uit heel de vogezen
ook de klim vanuit munster naar hohrodberg is een prachtige klim met veel bochten en altijd zicht op de vallei

---

(23-05-2015 05:25 PM)FRANCISPICCART schreef:  Ik wilde juist een reactie plaatsen met ongeveer dezelfde inhoud als Peter. Hij was echter iets vlugger dan ik en hij heeft dat wel knap uitgelegd. Waarom juist die vier en geen pinot blanc of sylvaner? Omdat je met die strengere regels zit ivm rendementen, natuurlijk alcoholgehalte, geen toegelaten chaptalisatie, manuele pluk,.... En je komt er dikwijls niet met de niet-toegelaten cépages. Uiteraard zullen er wel uitzonderingen zijn zoals de Pinot Noir op de Clos Saint Landelin van René Muré (wat inderdaad een prachtige wijn is). Maar in Frankrijk is men toch sterk in het creëren van uitzonderingen en men zal de regels nog wel enkele keren aanpassen en nog wat decreten uitbrengen. Nu mag Grand Cru zelfs ook voor assemblages van nobele cépages op de terroirs van Altenberg de Bergheim en de Kaefferkopf.

In bijlage nog enkele interessante tekstjes imv de regelgeving en de polemiek.

Dank u voor de teksten Francis, tevens een zeer nuttige aanvulling.

[Jean]

Dikke merci allemaal voor jullie zeer interessante bijdragen. De reden dat ik amper iets vond hierover, deed me al het één en het ander vermoeden.

Ik ben dit weekend het beok van Etienne Van Steenbergen bij hem gaan halen (op aanraden van Shiraz - nogmaals dank), en hij zei me ook iets in die trand. Het is eigenlijk allemaal politiek, en op de betreffende 'grand cru' wijngaarden stonden nu eenmaal deze vier cepages...

Enfin, ik kan verder nu. Veel dank aan iedereen die me geholpen heeft!!

[Fre]

(24-05-2015 06:24 PM)peter schreef:  Fre
moet je zeker nog eens doen , daar eens gaan fietsen
Aanrader : klim van de petit ballon vanuit wasserbourg : het laatste stuk is van het mooiste uit heel de vogezen
ook de klim vanuit munster naar hohrodberg is een prachtige klim met veel bochten en altijd zicht op de vallei

---

(23-05-2015 05:25 PM)FRANCISPICCART schreef:  Ik wilde juist een reactie plaatsen met ongeveer dezelfde inhoud als Peter. Hij was echter iets vlugger dan ik en hij heeft dat wel knap uitgelegd. Waarom juist die vier en geen pinot blanc of sylvaner? Omdat je met die strengere regels zit ivm rendementen, natuurlijk alcoholgehalte, geen toegelaten chaptalisatie, manuele pluk,.... En je komt er dikwijls niet met de niet-toegelaten cépages. Uiteraard zullen er wel uitzonderingen zijn zoals de Pinot Noir op de Clos Saint Landelin van René Muré (wat inderdaad een prachtige wijn is). Maar in Frankrijk is men toch sterk in het creëren van uitzonderingen en men zal de regels nog wel enkele keren aanpassen en nog wat decreten uitbrengen. Nu mag Grand Cru zelfs ook voor assemblages van nobele cépages op de terroirs van Altenberg de Bergheim en de Kaefferkopf.

In bijlage nog enkele interessante tekstjes imv de regelgeving en de polemiek.

Dank u voor de teksten Francis, tevens een zeer nuttige aanvulling.

Bedankt Peter. Ik ben al een paar keer naar Vogezen gaan fietsen. Mooi gebied. Maar nog nooit beide beklimmingen gedaan die je voorstelde (wel de Petit Ballon vanuit Munster). Ik zie trouwens dat jij hier de grote Elzas kenner bent van dit forum. Tips over onbekende parels qua wijndomeinen (buiten de gekende dan - Trimbach, Deiss, Hugel, etc) altijd welkom.