Favorieten 5 (Duitsland)

[Jordaens]

Voor onze proeverij van afgelopen week was het opzet: Duitsland. Omwille van de goede ervaringen met Vinikus & Lazarus (die hier zo vaak vermeld worden) werd het meteen ook een Favorieten 5, vermits we Jeroen vroegen om zijn persoonlijke voorkeuren te selecteren. Dat werden dan vier Rieslings, een Spät-en een Frühburgunder. Hier een verslag (commentaar van de website van V&L, wat algemeenheden over de streken en ons proefresultaat).


0. Riesling trocken Trittenheimer Apotheke 2017
Qualitätswein Mosel
100% Riesling (oude vaten)
Eva Clüsserath, Trittenheim
12% Vol. - Vinikus & Lazarus, Linden: € 29,-

Eva haar topwijn in droog komt van haar oudste stokken uit de Trittenheimer Apotheke. Diepe minerale neus, Rijpe gele vruchten, acacia. Krachtig en sappig in de mond. Mooie zuren met in retro weer het kruiden- en fruitfestijn van in het aroma. Lang, zeer lang… Eén van de allermooiste droge Moezelrieslings. Purisme troef!
Na openen deze wijn de tijd geven om zich te onplooien. Best een 2-tal uur op voorhand in de karaf.

Bodem :
Grijze leisteen
Stijl :
Mineraal, rijk, complex
Serveren :
In een breed glas op 10°
Gastronomie :
Pure en frisse visbereidingen, schaal- en schelpdieren, frisse salades,
Bewaring :
10 jaar vanaf oogst

De wijn is helder (minder “olieachtig dan de volgende rieslings), de kleur intens bleekgoud met fijne traantjes.
De neus is intens, wat floraal en met ananas en abrikoos, kleine appeltjes, een beetje hout, mineralen, anijs en ijzerkruid. Fijn.
De smaak is mooi in evenwicht met wat fris zuur in de afdronk. Een mooie starter.

Mosel is één van de dertien Duitse Weinbaugebiete voor Qualitätswein. Voor 1 augustus 2007 werd de streek Mosel-Saar-Ruwer genoemd, maar de nieuwe naam Mosel leek gebruiksvriendelijker. Het is Duitsland's derde grootste wijngebied op basis van productie, maar sommigen vinden het de meest prestigieuse streek. De appellatie dekt de valleien van de Moezel, de Saar en de Ruwer, vanaf de monding bij Koblenz tot in de buurt van Trier in de deelstaat Rheinland-Pfalz.
De wijngaarden zijn bekend om hun steile hellingen boven de rivier. De steilste wijngaard ter wereld is de Calmont in de gemeente Bremm, met 65° helling.

De Moezel is vooral beroemd om haar Riesling, maar ook o.m. Elbling en Müller-Thurgau worden aangeplant.
Rode wijnen van vooral de Spädtburgunder winnen aan belang, zoals ook in de rest van Duitsland.

Omwille van de noordelijke ligging zijn de Rieslingwijnen vaak licht, met lage alcoholgehaltes en hoog in de zuren. Ze zijn vaak eerder floraal dan fruitig. De ondergrond is overwegend alluviale leisteen, wat een transparant, mineralig aspect geeft, met veel diepte.

De klimaatverandering vergt nieuwe inspanningen om de wijnen compleet droog te krijgen, wat ze aanvaardbaar maakt voor de buitenlandse markt.

De steile hellingen zijn bij de meest arbeidsintensieve ter wereld. Men heeft hier zeven keer meer mankracht nodig dan in de Médoc. Een nadeel van de hellingen is het gevaar voor de plukkes, een voordeel is de grotere blootstelling aan zonlicht.

Riesling (zo'n 2/3 van de aanplant) is de hoogste kwaliteitsdruif, maar kan niet overal aangeplant worden, vermits de druif moeilijk rijpt. Müller-Thurgau (15%) en Kerner (5%) zijn kruisingen van Riesling en rijpen sneller, ze groeien in de wijngaarden die niet geschikt zijn voor Riesling. Vaak ook op gronden waar eerder andere landbouwculturen verbouwd werden. Dit drukt de kwaliteit en daardoor ook vaak de algemene prijszetting van Moezelwijnen. Door buitenlandse concurrentie werden een aantal producenten gedwongen om ermee op te houden.

In de Moezelstreek zijn zes Bereiche en 19 Großlagen, evenals 524 Einzellagen. Vier van de zes Bereiche (Kochem, Bernkastel, Obermosel, Moseltor) liggen langs de Moezel zelf, De Saar en de Ruwer hebben er elk één.

Er zijn twee wijnbouwersassociaties: Großer Ring (een afdeling van de VDP) en de Bernkasteler Ring. Beide organiseren jaarlijks een wijnveiling van hun topwijnen.

1. Riesling Konigsbach 2017
Qualitätswein Pfalz
100% Riesling (inox)
Steffen Christmann, Neustadt an der Weinstrasse
12,5% Vol. - Vinikus & Lazarus, Linden: € 19,70

Zoals elke topwijnmaker in Duitsland heeft ook Steffen Christmann zijn huiswijngaard, de wijngaard waarop hij zijn grote reputatie gebouwd heeft , en in zijn geval is dat de Königsbacher Idig. Deze Grosse Lage is sinds 1992 quasi in monopoliebezit van het domein en hier komt dan ook hun bekendste Grosses Gewächs vandaan. Niet alle druiven van de 4 ha grote wijngaard worden echter voor deze topwijn gebruikt. Een deel van de jongere stokken wordt aangewend om een pracht van een Ortswein te maken die een waardige vertegenwoordiger van zijn geboortegrond mag genoemd worden. De klei-kalkbodem geeft een intense maar tegelijk ook bijzonder minerale en gestructureerde riesling. Verfijnde kruidigheid, subtiel rijp geel fruit en een machtige, frisse structuur. Steffen is voorzitter van VDP

Bodem :
Kalk en klei
Lagering :
Inox
Stijl :
Mineraal, fijn
Serveren :
In een breed glas op 10°
Gastronomie :
Verfijnde visgerechten, wit vlees
Bewaring :
8-10 jaar vanaf oogst

De wijn was helder, maar sommigen hadden wat “velletjes” in hun glas, intens bleekgoud met fijne traantjes.
Vol tot intens in de neus met witte bloempjes, citroenschil en wat appelachtigs, amandel en mineralen, anijs en verveine en een beetje honing, lichtjes pétrolé. Fruitig en subtiel.
In de mond goed evenwicht met iets nadruk op de zuren. Finesserijk met goede lengte. Een fijne wijn een trapje hoger dan de vorige.

2. Riesling Deidesheimer Langenmorgen G.G. 2016
Qualitätswein Pfalz
100% Riesling
von Winning, Deidesheim
12,5% Vol - Vinikus & Lazarus, Linden: € 30,20

De collectie Grosses Gewächse bij von Winning lijkt eindeloos. Naast de topwijngaarden uit Forst (Ungeheuer, Kirchenstuck, Jesuitengarten en andere Pachsteins) bezitten ze ook enorm veel grote wijngaarden in hun thuisdorp Deidesheim. Wanneer je de weg achter het domein naar boven gaat kom je voorbij de Grainhübel, vervolgens de Kalkofen en een beetje verderop als hoogste Grosse Lage van von Winning ligt Langenmorgen. Deze Grosse Lage is evenwel volledig omsloten door de Paradiesgarten en vormt eigenlijk het filetstuk van de voorgenoemde Erste Lage.
Wat we hier in het glas krijgen is enkel als groots te omschrijven. Het begint al bij de neus waar de rijpe perzik vergezeld van mandarijn je tegemoet komt. In de verte is ook iets van groene kruiden merkbaar. In de mond neemt de mineraliteit en het frisse fruit de bovenhand met tonen van Granny smith, hazelnoot en de fijnste citrus. De afdronk heeft voldoende beet en gaat enorm lang door. Een wijn die nu al kan genoten worden maar nog vele jaren voor de boeg heeft.

Bodem :
Leem, zandsteen, kalk
Lagering :
500 liter vaten, spontaan vergist
Stijl :
Finesse, mineraal, complex
Serveren :
In een breed glas op 10°
Gastronomie :
Complexe visgerechten, zachte kazen, wit vlees, genietwijn op zich
Bewaring :
10 jaar vanaf oogst

Heldere wijn, intense geelgouden kleur met mooie tranen.
Vol tot intens aroma met witte bloemen, citroen en citroenschil, zoete pompelmoes, verse ananas en stilaan wat lichee, niet benoemde kruiden, wat anijs en ijzerkruid, beetje mineralig, aanzet van pétrôlé. Fijn en subtiel.
Zeer evenwichtig in de mond, met goede molligheid, iets hoger in de zuren. Een grote wijn met veel lengte.

Pfalz is een Duitse wijnstreek in het gebied rond Bad Dürkheim, Neustadt en Landau in Rheinland-Pfalz. De benaming was Rheinpfalz tot in 1993. Het is de tweede grootste wijnstreek na Rheinhessen.

In de jaren 1980 zorgde de Flurbereinigung voor een restructurering met kwaliteitseisen, aangepast aan de moderne normen. Rond de eeuwwisseling werd de kwaliteitsverbetering in de wijnen internationaal opgepakt.

De wijnregio Pfalz maat maar 5% uit van de Duitse streek van die naam. Het klimaat is vergelijkbaar met dat in de Elzas en in Baden: één van de zonnigste en droogste streken van Duitsland. Alleen delen van Baden, zoals de Kaiserstuhl zijn warmer. De ondergrond bestaat uit zandsteen en vulkanisch materiaal.

Er zijn twee Bereiche: Südliche Weinstraße en Mittelhaardt-Deutsche Weinstraße.

Er zijn 45 witte en 22 rode druivenvariëteiten, die mogen gebruikt worden in de Pfalz. Daarvan maakt Riesling 23% uit en Dornfelder 13,5%. De andere druivensoorten blijven onder de 10%.

3. Riesling Aulerde G.G. 2017
Qualitätswein Rheinhessen
100% Riesling
Weingut Wittmann, Westhofen
12,5% Vol. - Vinikus & Lazarus Linden: € 38,-

Deze wijngaard, een restant van de oorspronkelijke Rijn, heeft een zuid tot zuidwest oriëntatie en ligt aan de voet van die andere Grand Cru wijngaard, de Kirchspiel. De krachtige leemmergel bodem met kalkstroken geeft een krachtige Riesling met een schitterende minerale diepte. Kan zonder probleem 10 jaar en langer mee, maar is vaak in de jeugd al verrassend toegankelijk.

Bodem :
Kalk, leem
Lagering :
Inox en oude, houten foeders
Stijl :
Mineraal, breed, sappig
Serveren :
In een breed glas op 10°
Gastronomie :
Het fijnste viswerk, schaal- en schelpdieren,…
Bewaring :
10 jaar vanaf oogst

Heldere wijn meet een intense geelgouden kleur en mooie tranen.
Aroma intens tot diep met witte bloempjes, limoncello, perzik, pompelmoes, verse niet te rijpe ananas, wat mineraal en kruidigheid. Een fris, maar diep aroma.
In de mond evenwicht met wat nadruk op de zuren, lang. Een grote wijn.

Rheinhessen is de grootste wijnstreek van Duitsland.
Het ligt op de linkeroever van de Rijn, tussen Worms en Bingen in de federale staat Rheinland-Pfalz. Het maakt geen deel meer uit van de staat Hesse, ondanks de naam.

De voornaamste druiven zijn: Müller-Thurgau, Riesling en Silvaner. Het is de thuishaven van Liebfraumilch, maar intussen winnen voorheen onderschatte Rieslings, in een krachtige, droge stijl, aan belang. Het wijngebied grenst in het zuiden aan de Pfalz en aan de overkant van de Rijn ligt de Rheingau. Het gebied is bekend als het land met duizend heuvels en in het golvende terrein wisselen wijngaarden zich af met boomgaarden en andere landbouwvormen. De beste wijngaarden liggen aan de Rijn. Rode wijn vinden we vooral rond Ingelheim, tegenover de Rheingau.

Er zijn drie Bereiche in Rheinhessen: Bingen, Nierstein en Wonnegau.

4. Spätburgunder "Edition 04-11" 2016
Qualitätswein Baden
100% Spätburgunder (barriques van 9 en van 5 jaar)
Shelter Winery, Kenzingen
13% Vol. - Vinikus & Lazarus Linden: € 22,90

Net zoals in 2015 brengen we ook van 2016 een eigen cuvée Shelter Winery uit. We selecteerden ter plekke 2 vaten die samen een pracht van een Spätburgunder editie zullen vormen. 2016 kondigt zich net zoals 2015 aan als een prachtig rood wijnjaar. Zet Shelter Winery intussen maar bij de allerbeste rode domeinen van Duitsland.
Wat hebben we geselecteerd? Beide vaten komen uit de Bienenberg wat één van de beste wijngaarden voor Spätburgunder uit Duitsland is. Bij de VDP staat Bienenberg daarom ook als "Grosse Lage" (Grand Cru) geboekt.
Het eerste vat is van oude stokken (+40 jaar), en is een oude barrique uit 2008. De directe houtinvloed is daarom ook quasi nihil. Het stuk waar dit gedeelte vandaan komt ligt hoger op de helling en loopt parallel met de Wildenstein, wat bij collega Huber intussen een cultwijn is geworden. De wijnstijl uit dit vat is heel puristisch: grote finesse, directe fruitstijl en ragfijne structuur. Dit vat werd voor onze cuvée geblend met eveneens een aandeel Bienenberg, maar dan van een lager gelegen perceel. De stokken zijn er jonger (10 jaar), maar de gebruikte kloon is een hoogkwalitatieve "Geisenheimer" versie. Kleine trossen, met een van nature laag rendement (maximaal 30 hl/ha). De lagering gebeurde op Amerikaanse eik, maar met zachte toasting en van een Franse tonnelier. De barrique stamt uit 2012, vandaar ook een subtiele houtinvloed. De wijnstijl van dit vat is vlezig en intens. Vleugje vanille, maar ook prachtige zuren.
De combinatie van deze 2 vaten is zowel krachtig, precies als verfijnd fruitig. Knappe lengte met veel spanning en een onderliggende vlezigheid. Je leest het: we zijn er trots op!
Oplage van 504 flessen + 48 magnums.

Bodem :
Loess, kalk
Lagering :
1 barrique van 9j jaar + 1 barrique van 5j
Stijl :
Mineraal, complex
Serveren :
In een breed glas op 16°
Gastronomie :
Gerechten met een duidelijk "aards" accent zoals bospaddestoelen, pluimwild, kalfszwezeriken, eend,...
Bewaring :
8-9 jaar vanaf oogst

Heldere wijn, vol, nogal doorzichtig, rodebessenrood, wat lichte meniscus, kleurloze traantjes.
Intens aroma met framboos en aardbei, rijp fruit, boerenjongens, gestoofde kriek, eik, peper, vanille, drop. Heel rond.
Perfect evenwicht in de mond, eindigend op typerend kersenpittenbitter. Goede lengte.

Baden is een Anbaugebiet in de historische regio Baden, in het zuidwesten van Duitsland, vandaag deel uitmakend van de federale staat Baden-Würtemberg. Wat wijn betreft zijn Baden en Württenberg afzonderlijke wijnstreken. Baden is de derde grootste wijnstreek van Duitsland, maar internationaal wellicht minder goed gekend. Ook t.o.v. de Elzas, die aan de overkant van de Rijn ligt.

Baden strekt zich uit over 400 km, van de grens van Franken in het noorden tot het meer van Konstanz in het zuiden, langsheen de rechteroever van de Rijn. Deels beschermd door het Zwarte Woud, deels door de Vogezen. Het is de warmste locatie van Duitsland. De wijnen zijn dan ook doorgaans voller en met meer alcohol.

Door de lengte is Baden in negen Bereiche verdeeld, waarvan de Kaiserstuhl (een vulkanische uitstulping) allicht de bekendste is.

Ongeveer 55% van de druivensoorten zijn van de Pinotfamilie: Spätburgunder vooral, Grauburgunder, Weißburgunder. Riesling maakt maar 7,3% uit. 6,9% van de aanplant is Gutedel (Chasselas) en dat is 97% van de hele Duitse Chasselasproductie.

5. Spätburgunder GG Morstein 2015
Qualitätswein Rheinhessen
100% Spätburgunder (gebruikte barriques)
Gutzler, Gundheim
13% Vol - Vinikus & Lazarus, Linden: € 36,-

Dat er in de Morstein-wijngaard fantastische Rieslings worden geproduceerd weten we dankzij oa Wittmann. Deze kalkwijngaard is echter ook een ideale biotoop voor Pinot Noir. Tel daarbij ook nog eens het uitzonderlijke jaar en je weet dat je hier met een juweeltje te maken hebt. Het begint met het fijnste rode fruit (aardbeien, framboos) en zachte kruidigheid in de neus alwaar de minerale ondertoon de complexiteit alleen maar verhoogt. In de mond keert het rode fruit terug aangevuld met fijne zuren die complementair werken en de wijn een fijnzinnige en sappige structuur geven. Een wijn met een grote toekomst!

Bodem :
Kalk
Stijl :
Medium, mineraal, complex
Serveren :
In een breed glas op 10°
Gastronomie :
Pluimwild, wit vlees, bospaddenstoelen, genietwijn op zich,...
Bewaring :
10-12 jaar vanaf oogst

Heldere wijn met intens kersenrood, donker. Goede tranen, gevulde meniscus.
Intense neus met framboos, rode bes, krieken, eik, “pure chocolat met bananenvulling”, peper, vanille. Een rijk aroma.
Zeer evenwichtig in de mond, met iets hogere zuren. Heel bourgogne-achtig en typisch eindigend op krieken. Een grote wijn.


6. Frühburgunder Reserve 2016
Qualitätswein Pfalz
100 Frühburgunder (18 maanden barrique)
Weingut Johannes Jülg, Schweigen-Rechtenbach
14% Vol - Vinikus & Lazarus, Linden: € 23,50

Johannes Jülg staat aan de poort van de allergrootste Duitse talenten te kloppen. Deze "Grenzgänger" -de helft van de wijngaarden ligt in de Elzas- excelleert niet alleen in wit. Voor rood heeft Johannes nu al de reputatie bij de besten in de Pfalz te horen. Zijn fijnzinnige stuctuurstijl vraagt even tijd in de karaf en/of in de fles, maar het zijn wijnen met diepte én elegantie. Helemaal trots zijn we op 'onze' eigen Frühburgunder RESERVE. We kochten de totale productie van 600fl.
Toen we in het najaar van 2017 deze wijn voor het eerst op vat proefden, waren we er onmiddellijk weg van. Bij herproeven in mei 2017 beslisten we meteen de volledige productie van 600fl ervan te kopen. Deze Frühburgunder mag echt nog enkele jaren de kelder in, maar het prachtige potentieel proef je zo! Dit is een Frühburgunder in een zeer Bourgondische stijl: op structuur, met prachtig fijn fruit. Een wijn die nog enkele jaren de tijd nodig heeft om te ontwikkelen, maar nu al indruk maakt door zijn gelaagdheid.


Bodem :
Kalk, zandsteen
Lagering :
Gebruikte barrique gedurende 18 maanden
Stijl :
Medium, mineraal, stuctuur
Serveren :
In een ruim glas op 17°
Gastronomie :
Pluimwild, gevogelte,...
Bewaring :
7-8 jaar vanaf oogst

Heldere wijn, intense kleur die zweemt tussen kers en granaat. Dikke tranen, goed gevulde meniscus. Vrij ondoorzichtig.
Een roosje in het intense aroma, En framboos, kers, fruitsnoep, gestoofd fruit, krieken met frikadellen, eik, tabak, peper, vanille, een finesserijk, zeer gevarieerd aroma.
In de mond goed evenwicht, finesse, kersenpit in de erg lange finale. Een grote wijn.

Besluit: Bij de riesling kwam de Langenmorgen er met afstand als favoriet uit. Bij de Spät-en Frühburgunder was er een ex aequo tussen die van Gützler en die van Jülg. De Shelter kwam daar kort achter. Kortom een voor iedereen geslaagde degustatie, die Duitsland nog eens in the picture zette en het belang van Riesling (en het toenemende belang van de Duitse Pinot Noir-klonen) nog eens in de verf zette. Mooie selectie van de experts in Linden!

[Jordaens]

Ons groepje is wat kleiner geworden. Mochten er mensen uit de buurt van Mortsel op zoek zijn naar een gelegenheid om eens per maand op puur onconventionele wijze wijn te proeven: één of twee nieuwe deelnemers kunnen er best bij. Ik stel de avond samen en we delen de kosten. Simple comme bonjour. Fleer heeft al eens meegedaan, maar die zit wat gewrongen met de afstand (fietsafstand is een plus) en de tijdstippen.

[vinejo]

Prachtige proeverij. Heb van Witman nog Aulerde 2009 liggen, en een Morstein. Moet ik mss wel eens opentrekken. Christmann vind ik ook top, iets mineraler en mss wat meer finesse zelfs.