zinfandel - primitivo - crljenak

[Jordaens]

Ooit moest het er toch eens van komen...

De populairste vraag die gesteld wordt als het over Kroatische wijn gaat: komt Zinfandel nu uit Kroatië of niet? Het korte antwoord is: ja.

Mensen die van wijn houden stellen zich die vraag al honderd jaar. Een paar decennia geleden kwam men er achter dat Zinfandel eigenlijk Primitivo was, een druif afkomstig uit het zuiden van Italië en Sicilië. Tien jaar later vroeg men ons om Primitivo te vergeten, want Zinfandel was Plavac Mali, een Kroatische druif.

Uiteindelijk, in 2001, kwam het definitieve antwoord van de onderzoekers, aan de hand van DNA-profilering bepaalde Dr. Carole Meredith, met de hulp van onderzoekers van de Universiteit van Zagreb, Dr. Ivan Pejic en Dr. Edi Maletic, dat de ware oorsprong van Zinfandel, en ook van Primitivo, lag bij een druif genaamd Crljenak Kastelanski.

Het DNA van Crljenak Kastelanski, Primitivo en Zinfandel kwamen perfect overeen. Plavac Mali bleek een "zoon" te zijn van Zinfandel, namelijk een kruising tussen Crljenak en Dobricic.

In Californië is Zinfandel de tweede druif (zo'n 30.000 ha) na Cabernet Sauvignon (zo'n 40.000 ha). Let wel: Chardonnay staat op 300.000 ha...

Zinfandel kwam werd voor het eerst genoemd in 1820 in een kwekerij in Flushing (N.Y.) ook bekend van de Nanny. Mogelijk kwam de plant uit Oostenrijk. Eerst werd ze verder gekweekt in serres in het Noord-Oosten als tafeldruif (1840), om tenslotte aan te komen in Californië (1850). In 1880 was ze de voornaamste druif en Zinfandel werd definitief als naam gekozen, voorheen was dat Zinfardel, Zinfendel, Zinfindal etc. Niemand had enig idee waar de naam vandaan kwam.

Zinfandel kwam veel terecht in (goedkopere) blends en in de jaren 1960-1970 werd de naam een huishoudnaam voor matige wijnen en vooral voor "white zin", een lichtjes rosé wijn gemaakt van de rode druiven.

Eens men de oorspronkelijke druiven kon lokaliseren kon men op zoek naar de beste klonen in de thuislanden. Ook hier dus meer focus op kwaliteit.

Dr. Meredith heeft een klein wijngaardje in Napa. Ze maakt geen druppel Zinfandel, want Syrah is haar favoriet.

0. Zlatan Crljenak 2010
Vrhunsko Vino
Dalmatië (Kroatië)
Crljenak (of Tribidrag of Primitivo of Zinfandel)
Zlatan Otok, Eiland Hvar
14,5% Vol. – Andere Wijn, Den Haag, 25,50 euro

Heldere, vol tot intense kleur van kriek tot granaatrood, vettige tranen, iets verdunnend aan de meniscus. Vol tot intense, goed versmolten neus met braambes, kersenpit, gestoofde pruim, rook, vochtige bladeren, karamel, peper, kaneel, vanille, bij aanvang een beetje beest. Behoorlijk evenwichtig in de mond, iets lager in de tannine, zuren komen wat terug, met wat kersenpit in de staart. Goede lengte. Een leuke wijn om nu te drinken. Na enige tijd in het glas verschijnt plots de merkwaardige geur van Cola...

Zlatan Plenkovic, een visser die wijnbouwer werd en lokaal als een visionair wordt gezien, overleed in 2016, zijn zoon Nicola nam zijn plaats in.

Deze wijn haalde geen score, maar dat was ook wel omdat het de “nulwijn” was, hoewel deze keer een volwaardig mededinger. Hij viel wat uit de toon, door de leeftijd en door een wat eigenzinnige vinificatie. We hadden Zlatan al eens eerder geproefd en deze keer waren de commentaren veel gunstiger.

Het puntenstelsel valt overigens onmogelijk uit te leggen.

Algemeen kunnen we stellen dat het gezelschap enthousiast was over de kwaliteit van alle wijnen en aangenaam verrast was door de PQ. De meeste wijnen werden een stuk duurder ingeschat dan ze waren.

1. Piscina delle Monache Primitivo 2016
D.O.P. Gioia del Colle
100% Primitivo, Biologisch (12 maanden Amerikaanse eik)
Tre Pini Azienda Agricola, Cassano Murge (Bari)
16% Vol. - Bere Bene Lier, € 13,95

Heldere intense kersenkleur met nog een beetje blauw, niet erg doorzichtig, goeie kleurloze tranen.Vol tot intense neus met veel vers fruit (framboos, braam) boerenjongens, eik, boenwas, rook, wat romigheid, peper, vanille, garigue. Fijne neus.
Goed evenwicht in de molligheid en de zuren met nog wat nadruk op tannine, veel kruiden in de mond, met merkwaardig veel zoet fruit in de staart. Goede lengte. Een lekkere wijn voor nu tot binnen een jaar of twee, nadat hij nog een beetje versmolten is.

Aan bijzondere namen geen gebrek bij Tre Pini. Piscina delle Monache ofwel "het zwembad van de nonnen". Deze houtgelagerde 100% Primitivo is een warmbloedige rode Pugliees die wat weerwerk kan verdragen. Zet hem naast een stevig gerecht en geniet van de kracht, kruidige warmte en rijpe fruitigheid.
De wijnstokken groeien op 450m hoogte op een rotsige kalkrijke kleigrond in het Parco Nazionale dell'Alta Murgia. Na de manuele oogst en vinificatie lagert Tre Pini de wijn 12 maanden op vaten van Amerikaanse eik.

Deze wijn kreeg 1 punt. De Italianen moesten het afleggen tegen de onmiddellijke smakelijkheid en de concentratie van de Amerikanen. De Italianen (behalve de Gloria) zijn in de eerste plaats gemaakt om (Italiaans) eten te begeleiden.

2. Heritage Vines Zinfandel 2016
A.V.A. Sonoma County
Dry Creek Valley
79% zinfandel, 20% petite shirah, 1% primitivo
Dry Creek Vineyard, Healdsburg CA
14.5% Vol. - Colruyt Klassewijnen : 16,95 + 1,25 euro

Intense, heldere kleur van zwarte kers, ondoorzichtig, vettige tranen en gekleurde meniscus. Intens aroma met framboos, appelsien, cuberdon, gestoofde krieken, eik, alcool camfré, peper, vanille, beetje erf bij aanvang en beetje romig, straffe geur.
Zeer evenwichtig, molligheid, zuren en tannine goed aanwezig maar in balans. Lang.
Een mooie, straffe wijn, om nu van te genieten, hij kan blijven liggen, maar daar is eigenlijk geen reden toe.

Deze wijn stond in de schaduw van zijn grote broer en haalde 8 punten. PQ is dit zonder meer top.

"Zinfandel may be California’s most distinguished contribution to the world of fine wine. Just as Pinot Noir is synonymous with Burgundy, Zinfandel is most at home in the Dry Creek Valley appellation."

3. Primitivo Cantele 2015
I.G.T. Salento
100% primitivo (6 maand barriques)
Azienda Vinicola Cantele, Guagnano (Lecce)
13.5% Vol. - Colruyt Klassewijnen : 7,99 + 1,25 euro

Heldere, volle kleur van zwarte kers met een vleugje granaat, goede tranen, gevulde meniscus, behoorlijk ondoorzichtig. Vol tot intense neus met aanvankelijk een beetje erf, daarna kersen en geconfijt fruit, kreupelhout, wat vegetaal, beetje melk, diverse kruiden, die doen denken aan oxo en selderzout. Al bij al een fijne neus.
Zeer evenwichtig in de mond, eindigend op kersenpit en met een goede lengte. De meningen waren hier heel verdeeld, men had wat last met de merkwaardige geur, maar de meesten waren dan erg tevreden met de smaak. Om nu te consumeren.

Deze wijn kwam ex aequo op de vierde plaats met 1punt. De geur viel voor sommigen wat tegen, terwijl de smaak dan weer wél kon behagen. En er is natuurlijk het PQ-plaatje.

4. Old Vine Zinfandel 2015
A.V.A. Sonoma County
Dry Creek Valley
76% zinfandel (50 à 100 jaar oude stokken), 22% petite shirah, 2% carignan
Dry Creek Vineyard, Healdsburg CA
14.5% Vol. - Colruyt Klassewijnen : 24,93 + 1,25 euro

Helder en intens kersenzwart met een blauw randje. Vette gekleurde tranen, gekleurde meniscus. Intens aroma, zwarte bes, braam, kers, kersenpit, viervruchtenconfituur, eik,rook, cacao,peper, vanille, selderzout, Zowel finesse als kracht.
In de mond zeer evenwichtig, harmonieus met iets overwicht van de molligheid, kersen en kersenpit in de afdronk. Lang. Een grote, vlotte wijn. Nu te drinken, wegens geen reden om dat niet te doen.

Deze wijn was veruit de favoriet van de avond (21 punten). De wijn is inderdaad “groot en vlot”, een allemansvriend zonder aan kwaliteit af te doen.

5.Ridge East Bench Zinfandel 2017
A.V.A. Dry Creek Valley, Sonoma (AVA sinds 1983)
100% Zinfandel
Ridge Vineyards, Healdsburg CA
14,7% Vol. - Wijnen De Kok, Lier 31,95 euro

[b]Helder, intens, ondoorzichtig, zwarte kersenkleur met een vleugje blauw, dikke tranen, volle meniscus.
Intens aroma, rode bes, kriek, gestoofde kriek, kriekenbier, eikenhout, rook, koffie, karamel, lactisch, peper vanille, veel finesse.
In de mond harmonieus en finesserijk met veel fruit in de afdronk. Lang.
Een wijn met standing. Goed om nu te drinken, zonder haast.[/b]

Sonoma County Appellations (AVA):

Alexander Valley
Bennett Valley
Carneros - Sonoma
Chalk Hill
Dry Creek Valley
Fort Ross - Seaview
Fountaingrove District
Green Valley of Russian River Valley
Knights Valley
Moon Mountain
Northern Sonoma
Petaluma Gap
Pine Mountain - Cloverdale Peak
Rockpile
Russian River Valley
Sonoma Coast
Sonoma Mountain
Sonoma Valley

"In 1999, we planted this twenty acre parcel to zinfandel. As the vineyard matures, depth and complexity of flavor have increased. In 2017, the vines set a short crop with smaller clusters than usual, resulting in one of the most concentrated wines we have made from East Bench. Twelve months aging in American oak has softened tannins. Enjoyable upon release, this exemplary zinfandel will age for a further six-to-seven years.

Estate grown, hand-harvested organic grapes; indiginous yeasts; naturally occuring malolactic bacteria; oak from barrel aging; minimum effective SO2."

De wijn behaalde de tweede plaats (15 punten), al had hij wel mijn persoonlijke voorkeur omwille van de finesse (niet P/Q-gerelateerd).


6.Vigneti Reale Primitivo di Manduria “Gloria” 2016
D.O.P. Primitivo de Manduria (Salento, Puglia)
12 maanden barrique
Vigneti Reale S.r.l., Lecce
15% Vol. - De Kok 21,95 €

Heldere, intense kleur, zeer donker en ondoorzichtig, zwarte kers met een randje mauve, gekleurde tranen, volle meniscus.
Intens tot diep aroma, een bloempje, veel zwart fruit, zwarte bes, braam, gestoofde krieken,rook, eik, ceder en vanille, peper, muskaatnoot, beetje room en creosoot. Beetje romig. “Fantastische neus”, veel finesse, rijk en zeer gevarieerd.
In de mond uitgesproken molligheid, gedragen door behoorlijke zuren en matige tannine. Bittertje in de afdronk. Goede lengte.

Omwille van de molligheid (die wat aan port doet denken, weze het op een heel andere manier), ontstond een algemeen verlangen naar kaas à la stilton. Als gewone tafelwijn is hij wat te zoet.

"Vigneti Reale produces a range of fine wines from the deep south of Italy, in the "heel" of the Italian peninsula. Apulia is an area well known since the ancient Greeks for its rich, fruity and full-bodied wines.
At the moment production focuses on nine labels: eight wines and one Extra Virgin Olive Oil. Malvasia Bianca, Malvasia Rosè, Malvasia Nera, Chardonnay, Negroamaro, Primitivo-Zinfandel. All of them are made with IGT/IGP standards.

The winery has two "cru", the first one is called "Santa Croce" - Salice Salentino Riserva DOP - made from a blend of Negroamaro and Black Malvasia grapes (80%-20%), the second one is named "Gloria" - Primitivo di Manduria DOP - both are aged for 12 months in french oak barrique and then 6 months in bottle before release.

The property is located in the heart of the Salento production area of southern Apulia, on 250 hectares (600 acres) of rich land with an ancient winemaking tradition dating back to the ancient greeks."



Ook deze wijn kwam al eens eerder aan bod en scoorde in die context beter. Tussen de andere “zins” kreeg hij de minste punten (nul eigenlijk), maar werd dan ook maar met een top-drie gewerkt. Opnieuw werd een behoefte aan Stilton uitgesproken de wijn leunt meer aan bij port dan bij tafelwijn.

[troisetoiles]

(22-02-2020 03:24 PM)Jordaens schreef:  De Italianen moesten het afleggen tegen de onmiddellijke smakelijkheid en de concentratie van de Amerikanen. De Italianen (behalve de Gloria) zijn in de eerste plaats gemaakt om (Italiaans) eten te begeleiden.

Dank voor het mooie en interessante verslag, Jordaens!

Had nog een vraagje bij bovenstaande opmerking. 'Onmiddellijke smakelijkheid en concentratie' en even later 'allemansvriend' klinken mij niet als heel uitzonderlijke eigenschappen van een wijn in de oren, of vergis ik me? Waarom komen de Amerikaanse wijnen dan toch als beste uit de proeverij?

[Jordaens]

"Onmiddellijke smakelijkheid én concentratie" lijkt me niet meteen een gebrek... Concentratie: geen fruitsapallures, en toch onmiddellijke smakelijkheid: hoe jong ook, de wijn is van zeer goede kwaliteit.
En allemansvriend klinkt misschien in een bepaalde context nogal negatief, maar in dit geval is het goed bedoeld. Wijn hoeft niet altijd pijn te doen aan het verhemelte... Iedereen vond de Amerikaanse wijnen bijzonder smakelijk, terwijl er bij sommige Italianen toch enige controverse was.

Waarbij die van de Colruyt meteen een aanbeveling meekrijgen.

[Rik Martens]

Alles is relatief. Gisteren deze nog eens opengedaan.

3. Primitivo Cantele 2015
I.G.T. Salento
100% primitivo (6 maand barriques)
Azienda Vinicola Cantele, Guagnano (Lecce)
13.5% Vol. - Colruyt Klassewijnen : 7,99 + 1,25 euro

Qua kleur ben ik het nog wel eens met het (bij consensus) geleverde verslag, maar in de neus werden "kreupelhout, vegetaal, oxo en selderzout" toch al snel een stapel natte tabaksbladeren (kan het Italiaanser?), de neus was eerder zwoel dan fijn.
In de mond was het evenwicht helemaal zoek, met een veel te mollige attaque, al die plantaardigheid die we al roken daaraan gekoppeld, om dan in twee stukken te vallen en te eindigen op merkwaardig hoge zuren. Die laatsten zou je nodig hebben bij je hypothetische tomatensaus, maar die was daartegen al verknoeid door al dat zoet aan het begin.

Ik ben daar niet voor, maar Mady vond dit prima. Zo zie je maar weer.

[Rik Martens]

Ter controle gisterenavond:

2. Heritage Vines Zinfandel 2016
A.V.A. Sonoma County
Dry Creek Valley
79% zinfandel, 20% petite shirah, 1% primitivo
Dry Creek Vineyard, Healdsburg CA
14.5% Vol. - Colruyt Klassewijnen : 16,95 + 1,25 euro

...stevige wijn, blijft de degustatiefiche beter trouw dan de primitivo van eergisteren. Maar toch ook erg veel molligheid. Misschien is dit meer iets om bij te houden tot 27 november 2024, wanneer het voor de eerste keer opnieuw zal sneeuwen.

Zou de kans bestaan dat deze wijn met verouderen eveneens in twee breekt in een zoete en een zure kant?